Menu główne:
monitorowanie leczenia
Monitorowanie skuteczności wyrównania metabolicznego u chorych na cukrzyce obejmuje oznaczenia: glikemii, odsetka HbA1c , stężenia lipidów osocza, wartości ciśnienia tętniczego krwi, a także parametrów określających czynność nerek.
Zalecane wartości docelowe parametrów określających stopień wyrównania metabolicznego u chorych na cukrzycę (dorosłych, z wyjątkiem kobiet w ciąży)
Parametr |
Wartość pożądana |
stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej |
|
stężenie glukozy we krwi włośniczkowej |
|
<7% |
|
ciśnienie tętnicze krwi |
<130/80 mm Hg |
Lipidogram |
|
monitorowanie leczenia - profil glikemii
U chorych leczonych insuliną, w ocenie skuteczności terapii przydatne jest przeprowadzanie (często samodzielne przez chorego) tzw. profilu glikemii, czyli oznaczeń glukozy we krwi o określonych porach. Obecnie przyjmuje się, że najbardziej użyteczny jest profil 7-punktowy, w którym próbki pobiera się przed i 90 minut po każdym głównym posiłku (śniadanie, obiad, kolacja) oraz tuż przed snem. Niekiedy konieczne jest oznaczenie o 3.00 w nocy.
monitorowanie leczenia - hemoglobina glikowana (HbA1c)
W stanach fizjologicznych hemoglobina glikowana stanowi mniej niż 6% całkowitego stężenia hemoglobiny we krwi. Badanie odsetka HbA1c u chorych na cukrzycę pozwala określać średnią glikemię w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy. Dlatego dla oceny, czy u chorego uzyskano i utrzymano pożądane wyrównanie metaboliczne, oznaczenia trzeba wykonywać co 3 miesiące. Udowodniono, że zmniejszenie odsetka HbA1c wiąże się ze zmniejszeniem częstości występowania późnych powikłań cukrzycy typu mikoangiopatii i neuropatii.
monitorowanie leczenia - pomiary stężenia glukozy we krwi
Do oznaczania glukozy we krwi wykorzystuje się metody reduktometryczne (metoda Somogyiego i Nelsona, zautomatyzowane metody z żelazicyjankiem i związkami miedzi), metodę z o-toluidyną oraz metody enzymatyczne. Urządzenia oparte na elektrodach z immobilizowaną oksydazą glukozową pozwalają bardzo dokładnie i szybko (1-2 minuty) zmierzyć stężenie glukozy. Dzięki testom paskowym z oksydazą glukozy przyłóżkowe oznaczanie glukozy we krwi stało się bardzo popularne, ale nadal pozostaje bardzo kosztowne. Pacjenci mogą z łatwością samodzielnie pobierać małe próbki krwi i oznaczać w nich glukozę, używając testów paskowych z reakcją barwną ocenianą wzrokowo lub za pomocą glukometru, co jest obecnie szeroko praktykowane.
monitorowanie leczenia - pomiary stężenia glukozy w moczu
Oznaczenia glukozy w moczu mają ograniczoną wartość, ponieważ istnieją duże wahania stężenia glukozy w moczu przy danym poziomie glikemii. Do oznaczeń stosuje się ilościowy roztwór Benedicta, tabletki z sodą kaustyczną i siarczanem miedzi wywołujące wrzenie badanego roztworu oraz wygodniejsze, ale droższe półilościowe enzymatyczne testy paskowe.
monitorowanie leczenia - inne pomiary przydatne w monitorowaniu chorego na cukrzycę
oznaczanie ciał ketonowych w moczu i we krwi
oznaczanie mikroalbuminurii